Lời Ðầu Sách
Giáo lý của đạo Phật, xưa nay được kết hợp và lưu giữ trong Tam tạng. Tam tạng là tạng kinh, tạng luật và tạng luận. Tạng kinh và tạng luật do chính kim khẩu đức Phật nói ra. Tạng luận là do đệ tử Phật, những vị đa văn, túc trí có thực tu, thực chứng, sáng tác, nhằm triển khai cái thâm nghĩa, huyền nghĩa, mật nghĩa vi diệu trong lời Phật dạy.
Toàn bộ giáo lý Phật có ba tạng như vậy, khiến cho có một nhóm người hiểu lầm rằng: Học luật là Giới học, học Kinh là Ðịnh học, học Luận là Tuệ học, tức là họ đem “Tam tạng” gắn cứng, cột ghì vào “Tam vô lậu học” cặp nào theo cặp ấy. Họ tưởng rằng đó là một “phát minh”, “một trí tuệ mới”. Sự thật, không phải như vậy. Người có thực nghiệm, thực chứng, qua sự thực tu hành người ta không dám nói như vậy đâu!
Quyển sách này có nhan đề: Duy Thức Học. Tác già là Ngài Vasubandhu (Trung Hoa) dịch là Thế Thân hoặc cũng có chỗ dịch là Thiên Thân.
Thế Thân truyện ký chép: Thế Thân ra đời sau Phật Niết bàn khoảng 900 năm (khoảng thế kỷ thứ ba) ở Bắc Thiên trúc. Thuở mới xuất gia, Ngài tu học theo giáo phái Hữu bộ Tiểu thừa. Thời gian này, Ngài sáng tác bộ Luận A Tỳ Ðạt Ma Câu Xá nổi tiếng, làm sáng danh cho phái Hữu bộ.
Thế Thân có người anh tên Vô Trước, anh em cùng xuất gia tu học. Nhưng người anh thì chuyên tu học Ðại thừa, thấm nhuần sâu sắc giáo nghĩa Ðại thừa. Trong những tháng ngày đàm đạo, dần dần Ngài Vô Trước chyển hoá được nhận thức của vị sư em. Thế Thân nhận thấy được chổ thậm thâm vi diệu, cao siêu cưú cánh của giáo lý liễu nghĩa Ðại thừa. Tương truyền rằng: Khi tiếp nhận nguồn giáo lý liễu nghĩa thượng thừa, vi diệu, Thế Thân, ăn năn về những năm tháng mình đã xiển dương giáo lý Tiểu thừa, Ngài có định cắt lưỡi tạ tội. Vô Trước Bồ tát nói: Lưỡi tự nó không có tội gì. Trước em dùng lưỡi và ngòi bút xiển dương giáo nghĩa Tiểu thừa, giờ đây em cũng dùng lưỡi và ngòi bút để xiển dương chánh giáo Ðại thừa là đủ rồi. Cắt lưỡi có đem lại lợI lạc cho ai. Từ đó, Ngài Thế Thân chyên sáng tác và truyền bá tư tưởng Ðại thừa qua các tác phẩm Duy Thức Học.
Các tác phẩm của Thế Thân Bồ tát thường được giảng dạy trong chương trình Phật học của các trường Phật học là:
Tiểu thừa: A Tỳ Ðạt Ma Câu Xá Luận
Ðại thừa: Duy Thức Nhị Thập Tụng
Duy Thức Tam Thập Tụng Luận
Ðại thừa Bách Pháp Luận
Và cũng tương truyền rằng: Hồi còn tu theo Hữu bộ Tiểu thừa, Ngài
sáng tác có đến 500 bộ luận. Sau khi hướng về Ðại thừa, Ngài cũng sáng tác đến cả 500 bộ luận nữa. Vì vậy, người đời tôn Ngài với danh hiệu “Thiên Bộ Luận Sư”. Yếu luận. Duy Thức Học Yếu Luận. Do bỉ nhân tôi biên dịch. Soạn theo lối giáo án để triển khai, cho nên trong đây: Có phần phiên dịch, phần giải thích thuật ngữ, phần yếu luận để cho người đọc dễ hiểu, người học dễ nhớ rõ. Ðã gọi là “yếu luận” cho nên không luận rộng, không viết dài mà viết súc tích, thậm chí “đề cương”!
Mong những tấm lòng thông cảm, khi các vị có trong tay quyển “Duy Thức Học Yếu Luận” này.
Viết tại Thao Hối Am
Mùa Ðông, năm Kỷ Mão, tháng 10 năm 1999
H.T. THÍCH TỪ THÔNG
Dẫn Nhập
Duy Thức Học, môn nghiên cứu tìm hiểu nguyên ủy của hiện tượng vạn pháp để xác lập một luận cứ, cho người tìm hiểu học và đọc có thể biết được. Duy Thức Học là phương tiện chỉ nam hướng dẫn phương pháp nhận thức về mặt cụ thể của vạn pháp và khái niệm tư duy bên mặt trừu tượng. Do vậy Duy Thức Học, còn gọi là Pháp Tướng Duy Thức Học, ý nghĩa đầy đủ rõ ràng hơn.
Trước đây hơn hai mươi năm, tôi đã soạn một số giáo trình để giảng dạy Duy Thức Học, cho tới năm nay, tôi có ân hận về việc viết lách, diễn đạt Duy Thức Học theo nhận thức, kiến giải mà hơn hai mươi năm trước mình đã làm. Tôi có thể sám hối như Luận chủ tổ sư Duy Thức Học, ThiênThân Bồ tát đã từng sám hối cách đây gần hai ngàn năm!
Thiên Thân Bồ tát tạo luận Duy Thức Học nhằm hỗ trợ cho nền giáo lý Vô ngã của đạo đức Phật được đậm nét hơn, sáng tỏ hơn, rõ ràng hơn và đến tột đỉnh cao: “Vô ngã là chân lý của vũ trụ, nhân sinh quan trong đạo Phật”. Ðó là mục tiêu tìm hiểu, lý giải cho những ai muốn học, muốn tu theo tôn chỉ của Pháp Tướng Duy Thức Học.
Ðại Thừa Bách Pháp Luận, có thể nói đây là chìa khóa vàng để mở cửa vào tòa nhà Duy Thức Học mà tác giả bộ luận này vẫn là Thiên Thân Bồ Tát.
“Như Thế Tôn Ngôn: Nhất Thiết Pháp Vô Ngã”
Ðó là câu nhập đề trực khởi của Luận chủ có nghĩa là Luận chủ tạo ra luận Ðại Thừa Bách Pháp hoàn toàn căn cứ lời dạy của đức Phật mà triển khai. Triển khai luận Ðại Thừa Bách Pháp, triển khai hệ giáo lý Ðại thừa, triển khai tư tưởng Duy Thức Học, nhằm làm sáng tỏ chân lý Vô ngã trong nền giáo lý của đức Phật. Hiểu biết chân lý Vô ngã một cách đích thực bằng tư duy, bằng quán chiếu của mình thì với chân lý Vô thường, khổ,không và bất tịnh, học giả hay hành giả ấy sẽ lần lần chứng ngộ theo quá trình tiệm tiến trên bước đường học đạo và hành đạo của chính mình.
Ta hãy đọc tiếp:
Hỏi: “Tất cả pháp gồm có những gì?”
“Vô ngã là sao? Có mấy thứ?”
Ðáp: “Tất cả pháp tóm lược có 5 loại:
1. Tâm Pháp
2. Tâm Sở Hữu Pháp
3. Sắc Pháp
4. Tâm Bất Tương ng Hành Pháp
5. Vô Vi Pháp
Tâm Vương Ưu Việt Hơn Cả
Tâm Sở Hữu Tương ng Tâm Vương.
Sắc Pháp Là Sự Ánh Hiện Của Vương Sở Trên.
Bất Tương ng Do Ba Pháp Trên Mà Giả Lập.
Vô Vi Pháp Tương Ðãi Bốn Pháp Hữu Vi Mà Có Ra.
Ðọc nghiên cứu, phân tách tổng quát năm loại pháp trên đủ thấy tính
chất “Duyên sinh” và “Vô ngã” rồi, vì không có pháp nào có tính độc lập, tự sinh, tự tồn, bất biến, bất động. “Tất cả pháp vô ngã” nhưng bao quát mà tóm thu có hai thứ:
1. Nhơn Vô Ngã
2. Pháp Vô Ngã.
Ðó là khái quát nội dung bộ luận Ðại Thừa Bách Pháp nhằm xác lập
chân lý Vô ngã qua cái nhìn của Ðại thừa Duy Thức Học với vấn đề vũ trụ nhân sinh quan.
Giáo án nảy tôi viết cho trình độ Cao đẳng Phật học, ngắn gọn, súc tích. Nó đòi hỏi nhiều ở người triển khai hướng dẫn. Triển khai tốt, người nghe sẽ thu thập được nhiều kiến giải Phật học để làm cơ sở ban đầu cho những ai có ý muốn tham quan tường tận toà lâu đài Pháp Tướng Duy Thức Học đồ sộ xa xa phiá trước.
Nào! Chúng ta hãy chuẩn bị sẵn sàng, cầm chiếc chìa khóa lên tay đi…!iế tại Thao Hối AMùa Ðông, năm Kỷ Mão, tháng 10 năm 1999
Phật lịch 2543