XXXVI. PHÁP HỘI THIỆN TRỤ Ý THIÊN TỬ THỨ BA MƯƠI SÁU
Hán Dịch: Pháp sư Ðạt Ma Cấp Ða
Việt Dịch: Việt Nam Tỳ Kheo Thích Trí Tịnh
8. PHẨM PHÁ PHÀM PHU TƯỚNG
Bấy giờ Thiện Trụ Ý Thiên Tử lại bạch Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát: “Bạch Ðại Sĩ! Nay Ngài có hứa cho tôi tu phạm hạnh chăng?”.
Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát nói: “Phải, nầy Thiên Tử! Nếu nay Ngài có thể chẳng nghĩ tác cầu chẳng suy tiến xu thì tôi sẽ hứa cho Ngài tu phạm hạnh.
– Bạch Ðại Sĩ! Ngài nói như vậy là có nghĩa gì?
– Nầy Thiên Tử! Nếu có vi tác có thể gọi phạm hạnh, nếu không vi tác thì có gì gọi là phạm hạnh. Lại nếu có thấy được có thể gọi là phạm hạnh, nếu không thấy được thì có gì gọi là phạm hạnh.
– Bạch Ðại Sĩ! Nay lẽ nào Ngài không phạm hạnh ư!
– Nầy Thiên Tử! Ðúng như vậy, tôi không phạm hạnh. Tại sao? Vì xét về phạm hạnh thì chẳng phải phạm hạnh, vì chẳng phải phạm hạnh nên tôi gọi phạm hạnh”.
– Thiện Trụ Ý Thiên Tử khen rằng: “Lành thay, lành thay, bạch Ðại Sĩ! Ngài có đầy đủ lạc thuyết biện tài hay tuyên thuyết vô ngại như vậy.
Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát nói: “Nầy Thiên Tử! Nếu tôi có đủ vô ngại biện thì thành chướng ngại. Tại sao ? Vì phàm thủ trước ngã và ngã sở đều do phân biệt, vì tất cả phân biệt không gì chẳng phải là chưóng ngại vậy. Nầy Thiên Tử! Nay nếu Ngài có thể giết chết tất cả chúng sanh mà chẳng cầm dao chẳng cầm gậy chẳng nấm tảng chẳng nấm khối để hành sự thì tôi sẽ đồng cùng với Ngài tu phạm hạnh.
– Bạch Ðại Sĩ! Lại do nghĩa gì mà Ngài nói như vậy?
– Nầy Thiên Tử! Nói là chúng sanh ấy, nơi ý Ngài thế nào ?
Bạch Ðại Sĩ! Theo tôi thì chúng sanh ấy và nhẫn đến tất cả chỉ có danh tự vì đều là tưởng chấp thôi.
– Nầy Thiên Tử! Vì thế nên tôi nói nay Ngài phải cần giết hại ngã tưởng, giết hại nhân tưởng, giết chúng sanh tưởng, giết thọ mạng tưởng, nhẫn đến diệt trừ tưởng danh tự v.v… phải giết hại như vậy.
– Bạch Ðại Sĩ! nơi dùng sát cụ gì để giết hại?
– Nầy Thiên Tử! Tôi thường dùng dao bèn trí huệ ấy để hành sát. Lúc hành sát nên cầm dao trí huệ như vậy, nên giết như vậy, nhưng cũng không có ý tưởng cầm nắm và giết nại. Do nghĩa nầy nên Ngài phải khéo biết giết hại ngã tưởng và chúng sanh tưởng, đây gọi là chơn thiệt sát hại tất cả chúng sanh. Ðược như vậy tôi sẽ hứa cho Ngài phạm hạnh
– Nầy Thiên Tử! Nay tôi lại bảo Ngài rằng: Nếu Ngài tu hành mười ác nghiệp đạo, Ngài lại hay thành tựu pháp đen trược cấu uế, bỏ mười thiện nghiệp đạo phá hoại ly tán pháp trong trắng thanh bạch thì tôi sẽ cùng Ngài tu phạm hạnh.
– Bạch Ðại Sĩ! Do nghĩa gì mà Ngài nói như vậy?
– Nầy Thiên Tử! Tất cả những nhiễm trược thanh bạch đều bình đẳng. Với bình đẳng ấy tôi được đồng với phạm hạnh của Ngài.
– Nầy Thiên Tử! Ý Ngài thế nào? Ngài lấy pháp gì làm nhiễm trược bình đẳng?
– Bạch Ðại Sĩ! Do chẳng tham chẳng làm chẳng thối chẳng đọa, đây gọi là nhiễm trược bình đẳng.
– Nầy Thiên Tử! Lại do pháp gì làm thanh bạch bình đẳng ?
– Bạch Ðại Sĩ! Do như pháp tánh và cùng thiệt tế ba môn giải thoát, đây là thanh bạch bình đẳng.
– Nầy Thiên Tử! Như tôi khiến Ngài ở trong cơn pháp giới đầy đủ tu hành xoay vòng qua lại, sự ấy có được chăng?
– Bạch Ðại Sĩ! Chẳng được.
– Vì lẽ ấy nên, nầy Thiên Tử, tôi nói nhiễm trược thanh bạch tất cả bình đẳng rồi sau mới có thể cùng tu phạm hạnh.
– Nầy Thiên Tử! Nay nếu Ngài có thể tay nắm người đáng chết rồi Ngài cầm dao bén chém đầu người ấy, tôi sẽ hứa cho Ngài phạm hạnh như vậy.
– Bạch Ðại Sĩ! Do nghĩa gì mà Ngài lại nói như vậy?
– Nầy Thiên Tử! Kẻ đáng chết là ai? Cái gì là đầu ? Ai hay hành sát?
– Nầy Thiên Tử cần phải giết tham dục sân khuể ngu si, nhẫn đến cần phải giết những ngã mạn tật đố khi đối siểm khúc chấp trước thủ tướng và thọ tưởng v.v… đâylà những kẻ đáng giết.
– Nầy Thiên Tử! Nếu người nhứt tâm chuyên tinh tự thủ,lúc tâm tham dục phát khởi liền phải hay biết phương tiện trừ tan nó khiến trở ngại tịch tĩnh.
Trừ tan nó thế nào?
Nên suy nghĩ như vầy: đây là không là bất tịnh, tìm tâm dục ấy chỗ sanh chỗ diệt, từ đâu đến, đi đến đâu, trong đây ai nhiễm, ai thọ nhiễm, gì là pháp nhiễm.
Quan sát như vậy chẳng thấy năng nhiễm chẳng thấy sở nhiễm chẳng thấy sự nhiễm. Vì chẳng thấy nên không có thủ. Vì không có thủ nên không có xả. Vì không có xả nên không có thọ. Chẳng xả chẳng thọ thì gọi là ly dục tịch diệt Niết Bàn.
Nhẫn đến tất cả tâm cũng đều quan sát như vậy.
– Nầy Thiên Tử! Phải biết pháp giết hại như vậy liền giết liền sanh, nên được gọi là lúc hành sát ấy trước hết chặt đầu nó. Ðây là chơn thiệt sát vậy.
– Lại nầy Thiên Tử! Nay nếu Ngài có thể chống trái chư Phật hủy báng Pháp và Tăng tôi sẽ đồng phạm hạnh với Ngài.
– Bạch Ðại Sĩ! Nay sao Ngài lại nói như vậy?
– Nầy Thiên Tử! Ý Ngài thế nào, lấy gì làm Phật?
– Bạch Ðại Sĩ! Như như pháp giới, tôi nói là Phật vậy.
– Nầy Thiên Tử! Ý Ngài thế nào, như như pháp giới có thể nhiễm trước chăng?
– Bạch Ðại Sĩ! không được.
– Nầy Thiên Tử! Vì nghĩa ấy mà tôi nói nếu Ngài có thể chống trái chư Phật thì tôi sẽ đồng phạm hạnh với Ngài.
– Nầy Thiên Tử! Ý Ngài thế nào, lấy gì lám pháp?
– Bạch Ðại Sĩ! Ly dục tịch tĩnh tôi gọi là pháp.
– Nầy Thiên Tử! Ý Ngài thế nào, pháp tịch tĩnh ấy có thể nhiễm trước được chăng?
– Bạch Ðại Sĩ! không được.
– Nầy Thiên Tử! Vì nghĩa ấy mà tôi nói nếu nay Ngài có thể hủy báng chánh pháp thì tôi sẽ đồng phạm hạnh như vậy.
– Nầy Thiên Tử! Ý Ngài thế nào, lấy gì làm Tăng?
– Bạch Ðại Sĩ! Pháp vô vi ấy gọi là Thánh Tăng, như Ðức Thế Tôn dạy rằng tất cả thánh nhơn do vô vi mà được tên, nên pháp vô vi gọi là Thanh Văn Tăng.
– Nầy Thiên Tử! Pháp vô vi ấy có thể chấp trước được chăng?
– Bạch Ðại Sĩ! không được.
– Nầy Thiên Tử! Vì nghĩa ấy nên tôi nói nếu nay Ngài có thể phá hoại Thánh Tăng thì tôi sẽ đồng phạm hạnh với Ngài như vậy.
– Nầy Thiên Tử ! Nếu người thấy Phật là họ trước Phật, thấy Pháp là trước Pháp, thấy Tăng là trước Tăng. Tại sao? Vì Phật Pháp Tăng chẳng phải có thể được. Nếu người chẳng thấy Phật chẳng nghe Pháp chẳng biết Tăng, người ấy là chẳng trái Phật cẳng báng Pháp chẳng phá Tăng vậy. Tại sao? Vì người ấy chẳng có được Phật Pháp Tăng vậy.
– Nầy Thiên Tử! Nếu người ái Phật ái Pháp ái Tăng, người ấy có nhiễm trước Phật Pháp Tăng. Phải biết nếu người chẳng nhiễm trước Phật, Pháp, Tăng, thì gọi là ly dục tịch diệt. Do nghĩa nầy mà tôi nói nếu Ngài chẳng nhiễm trước Phật Pháp Tăng thì tôi sẽ đồng phạm hạnh cùng Ngài”.
Thiện Trụ Ý Thiên Tử nói với Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát: “Hy hữu, hy hữu, Ðại Sĩ hay tuyên nói nghĩa xứ thậm thâm như vậy. Ðối với Ðại Sĩ tôi lấy gì để báo ơn”.
Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát nói:
– Nầy thiên Tử! Ngài chớ báo ơn. Tại sao? Vì Ngài có thể chẳng báo ơn như vậy tức là chơn báo ơn.
– Bạch Ðại Sĩ! Nay Ngài chừng có thể không báo ơn chăng ?
– Ðúng như vậy, nầy Thiên Tử, tôi chẳng báo ơn cũng chẳng phải là chẳng báo ơn.
– Bạch Ðại Sĩ! Do nghĩa gì mà Ngài nói như vậy?
– Nầy Thiên Tử! Kẻ phàm phu tạo nhiều sự khởi nhiều kiến chấp làm nhiều hạnh. Bởi họ làm những kiến những hạnh như vậy nên họ nghĩ rằng tôi sẽ báo ơn. Ðây chẳng phải là những chánh hạnh. Người có chánh hạnh thì chẳng có chút gì để làm hoặc làm hay chẳng làm, người nầy trọn chẳng hề nói tôi nhớ báo ơn.
– Lại nầy Thiên Tử! Người chẳng báo ơn như Ðức Phật Thế Tôn tuyên nói bình đẳng. Nghĩa là tất cả pháp không có sở tác không có chỗ làm đều nhập vào bình đẳng không có thối chuyển cũng không siêu việt chẳng phải tự chẳng phải tha không có tác bất tác. Vì thế nên tôi không báo ơn vậy.
– Bạch Ðại Sĩ! Ngài trụ chỗ nào mà nói như vậy? Ngài trụ nhẫn mà nói hay trụ pháp mà nói?
– Nầy Thiên Tử! Chỗ tôi trụ chẳng phải nhẫn chẳng phải pháp.
– Bạch Ðại Sĩ! Ngài thiệt trụ chỗ nào mà nói như vậy?
– Nầy Thiên Tử! Tôi không chỗ trụ, như thân hóa nhơn tôi trụ như vậy.
– Bạch Ðại Sĩ! Hóa nhơn ấy lại y cứ nơi đâu để trụ?
– Nầy Thiên Tử! Như như như trụ, hóa nhơn trụ nhưvậy. Nầy Thiên Tử! Nếu là như vậy sao Ngài lại hỏi an trụ tại chỗ nào, là tại nhẫn hay tại pháp. Nầy Thiên Tử! Vì thế nên tôi nói nhẫn chỉ có danh tự. Danh tự không có chỗ trụ. Pháp cũng như vậy, không có chỗ trụ không có động chuyển cũng không có phân biệt. Thiên Tử nên biết tất cả các pháp đều không có chỗ trụ, mà nói chỗ trụ ấy là Ðức Phật vì các chúng sanh mà nói. Như Ðức Phật nói. Như Lai trụ trong pháp như như ấy tất cả chúng sanh cũng như vậytrụ trong như như chẳng hề di động. Như chúng sanh như là Như Lai như, Như Lai như là chúng sanh n, chúng sanh và Như Lai không hai không khác.
– Bạch Ðại Sĩ! Nói rằng “Sa Môn na”. Sa Môn na ấy có nghĩa gì?
– Nầy Thiên Tử! Nếu chẳng phải Sa Môn chẳng phải Bà La Môn thì gọi là chơn Sa Môn vậy. Tại sao? Vì họ chẳng trước Dục giới Sắc giới Vô sắc giới nên gọi chơn Sa môn.
– Lại nầy Thiên Tử! Nếu nhãn chẳng lộ nhĩ tỉ thiệt thân và ý chẳng lậu, tôi gọi là chơn Sa Môn.
– Nầy Thiên Tử! Nếu chẳng y chỉ thuyết chẳng y chỉ chúng chẳng y chỉ xứ, tôi lại gọi là chơn Sa Môn vậy.
– Nầy Thiên Tử! Nếu không chỗ đi không chỗ đến không tổn không hại không tổn không hại, tôi lại nói là chơn Sa Môn vậy.
– Nầy Thiên Tử! Vì thế nên câu nói trên kia: chẳng pha”i Sa Môn chẳng phải Bà La Môn tôi mới nói là chơn Sa Môn vậy”.
Thiện Trụ Ý Thiên Tử khen Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát “Lành thay, lành thay, thiệt chưa từng có, chí Ngài dường kim cương, lời Ngài tuyên nói không có chương cú cũng không có xứ sở, tâm đều liễu đạt không có sót thừa”.
Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát nói: “Nầy Thiên Tử! Tâm tôi chẳng cương, tại sao, vì tôi tự phóng ý lòng an nhu nhẫn nên chẳng cương vậy.
– Bạch Ðại Sĩ! Nghĩa ấy thế nào?
– Nầy Thiên Tử! Tôi thả lỏng tâm nhập Thanh Văn địa ở duyên giác cảnh nên gọi là phóng ý. Tôi lại thả lỏng tâm vào trong các trần lao sanh tử mà cũng chẳng chán ghét họa hại phiền não tham sân si nên gọi là phóng ý”.
Thiện Trụ Ý Thiên Tử lại khen Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát: “Lành thay, lành thay, hi hữu Ðại Sĩ! Do Ngài từ quá khứ đã lâu cúng dường chư Phật trồng các cội đức lành nên Ngài hay tuyên nói vi diệu dường ấy”.
Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát nói: “Nầy Thiên Tử! Tôi không cúng Phật, không trồng cội lành. Tại sao? Vì tôi không hề thấy thuở xưa đã qua, cũng chẳng biết đương lai sẽ làm. Dầu có làm cũng không có làm. Nơi cácPhật pháp tôi chưa hề kiến lập thì sao lại hay trồng các cội đức lành!”