Chương V ÐỆ NGŨ THIỀN Giờ đây, với những từ sau: – ‘đó là Thiện pháp[64]’, ta bắt đầu diễn giải hệ thống đệ ngũ thiền. Tại sao (lại có đến năm hệ thống)? Thưa có 2 nguyên nhân: – (để thỏa mãn) khuynh hướng của một số người, và để tô điểm cho việc […]

Chương IV ÐỆ TỨ THIỀN Trong phần chú giải về đệ tứ Thiền, có mệnh đề ‘đoạn trừ lạc và khổ[57]’ có nghĩa là loại bỏ lạc và khổ thuộc các sở hữu tâm. ‘Trước đây’ có nghĩa là đoạn trừ lạc và khổ xảy ra trước, chứ không xảy ra vào sát na đệ […]

Chương III ÐỆ TAM THIỀN Trong phần chú giải về đệ tam Thiền[45], trong mệnh đề ‘do bởi vì ly hỷ, sự viễn ly đã trở thành xa lìa, hoặc trội qua hẳn so với hỷ đã được đề cập đến ở trên. Từ ‘và’ nằm giữa hai từ – hỷ lạc ‘và’ viễn ly […]

Chương II ÐỆ NHỊ THIỀN [38]  Trong phần chú giải Thiền Ðịnh (Jhāna) Bậc Hai, mệnh đề: – ‘diệt Tầm và Tứ’ [169] có nghĩa là ‘bởi vì do diệt trừ vượt qua cả hai: Tứ và Tầm, nên cả hai không thể xuất hiện được từ sát na ta bắt đầu Thiền Ðịnh (Jhāna) Bậc […]

PHẦN V. BÀI PHÁP TÂM THIỆN NƠI CÕI SẮC GIỚI [1] Chương I. HỆ THỐNG BỐN BẬC THIỀN  Ðến đây chúng ta bắt đầu chương này với phân đoạn sau: ‘Những pháp nào được kể là tâm thiện?[2]’ Chương này tiến hành chỉ rõ bản chất tâm thiện nơi cõi Sắc Giới (Rūpāvacara) được triển khai để chỉ […]

Chương VIII CÁC LOẠI TÂM THỨ NĂM, THỨ SÁU, THỨ BẢY VÀ THỨ TÁM [227] Trong loại tâm thứ năm, từ upekkhāsahagata có nghĩa là ‘câu hành xả’.[157] Bởi vì loại tâm thứ năm này mang tính trung lập với đối tượng, và cũng có một trí tuệ phân biệt. Ở đây trong kinh văn người ta khẳng […]

 Chương VII LOẠI TÂM THỨ TƯ [226]  Trong loại tâm thứ tư, nên chấp nhận cùng một phương pháp này. Bởi vì người ta cho rằng với kế hoạch bên ngoài, chúng ta có thể coi như đã đạt được loại tâm này, ví dụ như vào một lúc nào đó, khi các bậc cha mẹ […]

 Chương VI LOẠI TÂM THỨ BA Trong loại tâm thứ ba, ñāṇavippāyutta có nghĩa là ‘bất tương ưng trí’. Tâm này cũng có được sảng khoái nơi đối tượng, nhưng không hề có một chút hiểu biết phân biệt nào đối với đối tượng cả. Ta nên coi điều này giống như tâm xuất hiện nơi những […]

 Chương V LOẠI TÂM THỨ HAI Giờ đây để làm sáng tỏ loại tâm thứ hai v.v… câu mở đầu là: ‘Các pháp nào vậy[223]?’ Trong toàn bộ các pháp này chúng ta nên hiểu những phần chính yếu theo như đã được đưa ra trong loại đầu tiên ở trên. [156]Và không chỉ có […]

Chương IV PHẦN NÓI VỀ TRỐNG RỖNG[221] Giờ đây, ‘Vào thời điểm đó đã xuất hiện các pháp,’ như vậy phần nói về Trống Rỗng bắt đầu được đề cập đến. Phần này thể hiện ở hai cách: phác thảo và chú giải. Trong phần đầu tiên, với các từ ‘các pháp ‘hiện đã có’, […]