CHƯƠNG VIII PACCAYA SANGAHO: TRỢ DUYÊN TẬP YẾU PHẦN MỘT – PATICCASAMUPPÀDA: DUYÊN-KHỞI PÀLI VĂN. – 1) Yesam sankhatadhammànam ye dhammàpaccayà yathà, Tam vibhàgam’ih’ edàni pavakkhàmi yathàraham. 2) Paticcasamuppàdanayo, patthànanayo ceti paccayasangaho duvidho veditabbo. 3) Tattha tabbhàvabhàvibhàvàkàramattopalakkhito paticcasamuppàdanayo. Patthànanayo pana àhaccapaccayatthiti-màrabbha pavuccati. Ubhayam pana vomissitvà papancenti Àcariyà. THÍCH VĂN. – Sankhatadhammà: Các pháp hữu-vi. Vibhàga: […]
CHƯƠNG VII SAMUCCAYA-SANGAHA-VIBHÀGO: TẬP YẾU NHỮNG DANH TỪ ABHIDHAMMA PÀLI VĂN. – 1) Dvàsattatividhà vuttà vatthudhammà salakkhanà. Tesam dàni yathàyogam pavakkhàmi samuccayam. Akusalasangaho, missakasangaho, bodhipakkhiya – sangaho, sabbasangaho ceti samuccaya-sangaho catubbiddho veditabbo. THÍCH VĂN. – Dvàsattatividhà: Có 72. Salakkhanà: Hữu tướng. Yathàyogam: Tùy thuộc sự liên hệ. Pavakkhàmi: Tôi sẽ nói. Missakasangaho: Tạp loại tập […]
CHƯƠNG VI RÙPA: SẮC PHẦN MỘT – SAMUDDESA: TÓM LƯỢC PÀLI VĂN 1) Ettàvatà vibhattà hi sappabhedappavattikà. Cittacetasikà dhammà rùpam dàni pavuccati. THÍCH VĂN: Ettàvatà: Cho đến đây. Vibhattà: Ðã chia chẻ, phân biệt. Sappabhêdà: Với những phân loại. Sappavattikà: Với sự diễn tiến. Cittacetasikà: Tâm và Tâm sở. Rùpam: Sắc. Dàni: Nay. Pavuccati: Ðược nói đến. […]
CHƯƠNG NĂM VÌTHIMUTTA (Ra ngoài lộ trình): CÁC ÐỀ TÀI ÐƯỢC BÀN ÐẾN PÀLI VĂN. – 1) Vìthicittavasenevam pavattiyamudìrito, Pavattisangaho nàma sandhiyan dàni vuccati. 2) Catasso bhùmiyo, catubbidhà patisandhi, cattàri kammàni, catudhà maranuppatti ceti vìthimuttasangahe cattàri catukkàni veditabbàni. THÍCH VĂN. – Pavattiyamudìrito: Ðã giải thích sự diễn tiến của tâm. Vìthicittavasena: Theo lộ trình của […]
CHƯƠNG BỐN LỘ TRÌNH CỦA TÂM (CITTA-VÌTHI) PHẦN MỘT: LỘ TRÌNH CỦA TÂM QUA 5 CĂN BÀI KỆ GIỚI THIỆU PÀLI VĂN. – Cittuppàdànamiccevam katvà sangahamuttaram, Bhùmi-puggala-bhedena pubbàpara-niyàmitam. Pavatti-sangaham nàma patisandhi-pavattiyam. Pavakkhàmi samàsena yathàsambhavatokatham. THÍCH VĂN. – Cittupàdànam: Những tâm sở cùng khởi với tâm. Sangahamuttaram: Sự tổng hợp vô thượng của các tâm, tâm […]
CHƯƠNG THỨ BA PAKINNAKA: LINH TINH PÀLI VĂN. – 1) Sampayuttà yathàyogam tepanààsa sabhàvato Cittacetasikà dhammà tesam dàni yathàraham, Vedanàhetuto kiccadvàràrammanavatthuto, Cittuppàdavaseneva sangaho nàma nìyate. THÍCH VĂN. – Sampayuttà: Tương ưng. Yathàyogam: Theo sự phối hợp. Tepannàsa: 53. Sabhàvato: Ðúng với sự thật. Yathàraham: Theo sự thích hợp. Vedanà: Thọ. Hetuto: Theo nhân. Kicca: Công […]
CHƯƠNG II CÁC CETASIKA HAY TÂM SỞ PHẦN MỘT: CÁC LOẠI TÂM SỞ Một tâm thức không phải là một đơn vị giản dị. Tâm thức là một sự tổng hợp phức tạp của những tâm sở hay Cetasika. Những phần tử ấy tạo thành tâm thức và sống trong và với tâm thức ấy. Ví […]
CHƯƠNG I CITTA (TÂM VƯƠNG) KỆ NHẬP ÐỀ PÀLI VĂN. – 1a) Sammàsambuddhamatulam Sasaddhammaganuttamam Abhivàdiya bhàsissam Abhidhammatthasanghan. THÍCH VĂN. – Sammàsambuddha: Chánh đẳng giác: Atula: Vô tỷ, không thể so sánh. Sasaddhamma: Với diệu pháp. Gana: Chúng. Uttamam: Vô thượng. Abhivàdiya: Sau khi đảnh lễ. Bhàsissam: Tôi sẽ nói. Abhidhammathasangaha: Tên quyển sách. III. VIỆT […]
Akusala 73. 206. 253. 365. 447. 471. Bất thiện, pháp chẳng lành. Aganthaniya 449. Phi cảnh phược, không bị pháp phược biết đặng. Acetasika 136. Phi sở hữu tâm. Ajjhatta 100. 488. Nội phần, phần bên trong. Ajjhattabahiddha 100. Nội ngoại phần, phần bên trong và bên ngoài. Ajjhattabahiddhārammaṇa 103. 271. 447. 490. Pháp biết cảnh nội ngoại phần, có cảnh […]
[444] – Những pháp nào bất yếu hiệp với sắc uẩn bằng cách uẩn yếu hiệp, bằng cách xứ yếu hiệp, bằng cách giới yếu hiệp thì những pháp ấy tương ưng được bao nhiêu uẩn? Bao nhiêu xứ? Bao nhiêu giới? Những pháp đó tương ưng được ba uẩn; còn với một xứ, một […]