XXXIII. PHÁP HỘI VÔ CẤU THÍ BỒ TÁT ỨNG HIỆN THỨ BA MƯƠI BA
Hán Dịch: Tây Tấn, Thanh Tín Sĩ Nhiếp Ðạo Chân
Việt Dịch: Việt Nam Tỳ Kheo Thích Trí Tịnh
1. PHẨM TỰ THỨ NHẤT
Như vậy tôi nghe một lúc Ðức Phật ở nước Xá Vệ tại vườn Cấp Cô Ðộc cùng đại Tỳ Kheo ngàn người câu hội, đều là A La Hán các lậu đã hết không còn phiền não, ở trong các pháp đều được tự tại, chỗ làm đã xong xả bỏ gánh nặng đã được tự lợi hết kiết sử ba cõi được chánh trí giải thoát tâm thiện giải thoát huệ thiện giải thoát, tâm điều phục như đại tượng vương tâm được tự tại đến bỉ ngạn nhập bát giải thoát chỉ trừ một mình A Nan.
Lại có chư Ðại Bồ Tát đều là đại trang nghiêm mà mọi người đều biết, được bất thối chuyển nhứt sanh bổ xứ. Các Ngài hiệu là BửuThủ Bồ Tát, Ðức Tạng Bồ Tát, Huệ Nghiêm Bồ Tát, Xứng Ý Bồ Tát, Quan Thế Âm Bồ Tát, Văn Thù Sư Lợi Pháp Vương Tử, Duyệt Âm Pháp Vương Tử, Bất Tư Nghị Giải Thoát Hạnh Pháp Vương Tử, Tư Duy Chư Pháp Vô Chướng Ngại Pháp Vương Tử, Di Lặc Bồ Tát, Thí Vô Ưu Bồ Tát, Vô Sĩ Kiến Bồ Tát, Ly Ác Thú Bồ Tát, Vô Si Hành Bồ Tát, Ðoạn U Minh Bồ Tát, Trừ Chư Cái Bồ Tát, Biện Nghiêm Bồ Tát, Bửu Ðức Trí Oai Bồ Tát, Kim Hoa Quang Minh Ðức Bồ Tát, Tứ Vô Ngại Bồ Tát, một vạn hai ngàn Ðại Bồ Tát như vậy câu hội.
Một sáng sớm tám Ðại Bồ Tát và tám đại Thanh Văn: Văn Thù Sư Lợi Pháp Vương Tử, Vô Si Kiến Bồ Tát, Bửu Tướng Bồ Tát, Ly Ác Thú Bồ Tát, Trừ Chư Cái Bồ Tát, Quan Thế Âm Bồ Tát, Biện Nghiêm Bồ Tát, Vô Si Hành Bồ Tát, Ðại Ðức Xá Lợi Phất, Ðại Ðức Ðại Mục Kiền Liên, Ðại Ðức Ma Ha Ca Diếp, Ðại Ðức Tu Bồ Ðề, Ðại Ðức Phú lâu Na Di Ða La Ni Tử, Ðại Ðức A Na Luật và Ðại Ðức A Nan, các Ngài đắp y cầm bát muốn vào thành Xá Vệ khất thực. Giữa đường các Ngài tự nghĩ và cùng tuyên bố. Ðại Ðức Xá Lợi Phất nói: Tôi sẽ nhập định như vậy rồi đến thành Xá Vệ khất thực nguyện tất cảchúng sanh trong thành được nghe bốn thánh đế. Ðại Ðức Mục Kiền Liên nói: Tôi sẽ nhập định như vậy rồi đến thành Xá Vệ khất thực nguyện tất cả chúng sanh trong thành rời lia ma sự. Ðại Ðức Ma Ha Ca Diếp nói: Tôi sẽ nhập định như vậy rồi đến thành Xá Vệ khất thực nguyện cho người cúng thí tôi được phước báu vô tận nhẫn đến được Niết Bàn. Ðại Ðức Tu Bồ Ðề nói: Tôi sẽ nhập định như vậy rồi đến thành Xá Vệ khất thực nguyện cho chúng sanh nào thấy tôi thì sẽ được thọ hưởng khoái lạc trong người trên trời được dứt hết khổ tế. Ðại Ðức Phú Lâu Na Di Ða La Ni Tử nói: Tôi sẽ nhập định như vậy rồi đến thành Xá Vệ khất thực nguyện cho trong thành tất cả ngoại đạo phạm chí ni kiền tử v.v…đều được chánh kiến. Ðại Ðức Ly Việt nói:Tôi sẽ nhập định như vậy rồi đến thành Xá Vệ khất thực nguyện trong thành tất cả chúng sanh được sự vui vô tránh. Ðại Ðức A Na Luật nói: Tôi sẽ nhập định như vậy rồi đến thành Xá Vệ khất thực nguyện trong thành tất cả chúng sanh biết nghiệp báo đời trước. Ðại Ðức A Nan nói: Tôi sẽ nhập định như vậy rồi đến thành Xá Vệ khất thực nguyện cho trong thành tất cả chúng sanh với pháp đã được nghe đều hiện tiền.
Văn Thù Sư Lợi Pháp Vương Tử quan niệm như vậy: Tôi sẽ khiến trong thành Xá Vệ tất cả nhà cửa tường vách khí vật cây cối nhánh lá bông trái y phục anh lạc đều phát xuất tiếng không vô tướng vô nguyện vô sở hữu vô ngã vô hí luận vô tánh. Vô Si Kiến Bồ Tát quan niệm như vầy:Tôi sẽ khiến trong thành Xá Vệ những chúng sanh đáng được Vô Thượng Bồ Ðề thấy vật gì liền biến thành tượng Như Lai và khiến họ quyết định nơi Vô thượng Bồ để. Bửu Tướng Bồ Tát quan niệm như vầy:Tôi sẽ khiến trong thành Xá Vệ trong tất cả nhà cửa của hàng tộc tánh bửu tạng đầy đủ bảy báu từ đất vọt ra. Ly Ác Thú Bồ Tát quan niệm rằng: Tôi sẽ khiến trong thành Xá Vệ những chúng sanh đáng phải đọa ác đạo đều làm cho hiện đời chịu tội nhẹ mau thoát khổ não. Trừ Chư Cái Bồ Tát quan niệm rằng: Tôi sẽ khiến trong thành Xá Vệ chúng sanh trừ hết ngũ cái. Quan Thế Âm bồ Tát quan niệm rằng: “Tôi sẽ khiến trong thành Xá Vệ chúng sanh bị tù giam xiềng xích mau được thoát khỏi, kẻ sắp bị giết sẽ được cứu mạng, kẻ bị khủng bố liền được vô úy. Biện Nghiêm Bồ Tát quan niệm rằng: Tôi sẽ khiến trong thành Xá Vệ ai thấy tôi đều được biện tài dùng diệu kế vấn đáp nhau. Vô Si Hành Bồ Tát quan niệm rằng: Tôi sẽ khiến trong thành Xá Vệ ai thấy tôi đều không ngu si tà kiến và quyết định nơi Vô Thượng Bồ Ðề.Tám Ðại Bồ Tát và tám đại Thanh Văn cùng luận sự trên rồi dến của thành Xá Vệ.
Bấy giờ Vô Cấu Thí con gái vua Ba Tư Nặc lên tám tuổi dung mạo xinh đẹp đoan nghiêm nhàm mùng tám tháng hai ngày sao Phất xuất hiện cùng với năm trăm Bà La Môn cầm bình đầy nước xuất thành để tắm gội Thiên tưọng. Chư Bà La Môn thấy chư Tỳ Kheo đứng ngoài cửa thành. Họ cho là chẳng tốt, vì trưởng túc Bà La Môn tuổi trăm hai mươi tên Phạm Thiên bảo Vô Cấu Thí rằng: “Nay chư Tỳ Kheo đứng ngoài cửa thành là sự chẳng tốt, chúng ta nên trở vào thành chẳng nên gặp họ.Nếu gặp họ thì sự tế tự đáng lẽ lành tốt lợi ích sẽ thành chẳng tốt chẳng lành vậỷ.
Vô Cấu Thí liền nói kệ đáp Bà La Môn rằng:
“Tỳ Kheo không ái nhiễm
Ðệ nhứt đáng khen ngợi
Hay vì các chúng sanh
Rửa trừ tất cả ác
Các Ngài đây thanh tịnh
Ðều thấy tứ thánh đế
Ngoại đạo chẳng thanh tịnh
Bị si tối che đậy
Ruộng phước Lưỡng Tùc Tôn
Cúng thí được báo lớn
Gieo giống vào ruộng nầy
Hưởng phước lạc vô tận
Ðầy đủ tịnh giới hạnh
Ra khỏi bùn không nhiễm
Ở đời như lương y
Cứu trị bịnh chúng sanh
Phật tối thắng trong đời
Là vua của các pháp
Chúng đây là Phật tử
Thành xong A la Hán
Thật hành Bồ Tát đạo
Người đời nên khen ngợi
Trí huệ hành diệu hạnh
Nên gần sao lại tránh
Chúng đây là huệ nhơn
Lâu xa thường bố thí
Phạm chí kính chúng đây
Các sự quyết định tốt
Khen chúng đủ tướng nầy
Tâm tịnh ruộng phước tốt
Phạm Chí nếu tin được
Vui mừng không lo khổ”.
Các Phạm Chí nói kệ đáp Vô Cấu Thí rằng:
“Chớ theo lòng ngu dại
Cúng thờ và cầu phước
Chớ thấy và chớ gần
Sa Môn cạo râu tóc
Cha mẹ cô chẳng vui
Chúng ta cũng hổ thẹn
Nếu cô muốn bố thí
Sự ấy cũng chẳng tốt
Lành thay chớ cung kính
Các chúng Tỳ Kheo nầy”.
Vô Cấu Thí nói kệ đáp chư Phạm Chí rằng:
“Nếu tôi đọa ác đạo
Cha mẹ cùng quyến thuộc
Của báu và thế tục
Ðều không thể cứu được
Trừ chúng oai đức nầy
Ai có thể cứu tôi
Vì kính Phật Pháp Tăng
Nên xả bỏ thân mạng
Trừ ngoài Tam bửu ra
Không còn chỗ nương tựa”.
Chư Phạm Chí nói Vô Cấu Thí rằng: “Cô chưa từng thấy Phật và Tăng cũng chưa từng nghe pháp, do đâu mà cô có lòng tin như vậy?”.
Vô Cấu Thí đáp: “Lúc tôi sanh được bảy ngày đang ở tại giường chưn bằng vàng trên điện cao thấy năm trăm Thiên Tử bay trên hư không nói vô lượng công đức ca ngợi Phật Pháp Tăng, lúc ấy tôi được nghe. Ðồng thời lại có một Thiên Tử chưa từng thấy Phật nghe Pháp cũng chưa từng thấy chúng Tăng hỏi chư Thiên Tử: Phật là ai và như thế nào? Chư Thiên Tử biết tôi chí tâm và để đáp lời hỏi ấy cho được sự vui đẹp nên nói kệ rằng:
Tóc Phật màu biếc xanh
Trong sạch xoắn phía hữu
Mặt Phật như trăng tròn
Màu hoa sen trăm cánh
Bạch hào như ngọc tuyết
Xoắn phía hữu rất đẹp
Ong đen nhiểu sen xanh
Mày mắt Phật cũng vậy
Má tròn như sư tử
Mắt nháy như ngưu vương
Môi như trái tần bà
Răng trắng khít đều bằng
Ði như bạch nga vương
Lưỡi rộng trùm khắp mặt
Phát âm rất thanh tịnh
Người nghe đều vui mừng
Tiếng khổng tước nga nhạn
Tiếng đờn cầm lưu ly
Tiếng khẩn na chuông vàng
Tếng chim ca lăng tần
Tiếng chim câu na la
Cộng mạng chim cát la
Tiếng âm nhạc vi diệu
Âm thanh Phật cũng vậy
Phật hống như sư tử
Hay dẹp trừ tranh cãi
Trừ bỏ các nhơ khổ
Thiệt ngữ dứt kiến chấp
Phật ở giữa đại chúng
Hay giải quyết nghi vấn
Chẳng sai mà nhu hòa
Làm vừa đẹp lòng chúng
Bỏ lìa cả hai bên
Chánh thuyết đúng trung đạo
Hằng nói lời thích ý
Người nghe đều vui mừng
Lời Phật không siểm khúc
Người nghe đều được hiểu
Lời Phật huệ trang nghiêm
Như vòng hoa thơm đẹp
Cổ tròn tay dài thẳng
Bàn tay bằng luân tướng
Ngón tay vót dài đẹp
Móng như màu đồng đỏ
Thân Phật vững đầy ngay
Eo nhỏ hông sư tử
Tròn đẹp và đầy đặn
Âm tàng như mã vương
Vóc hình như núi vàng
Một lỗ mọc một lông
Hữu truyền hướng lên trên
Ví dụ như long tượng
Vế bắp như lộc vương
Chưn bằng xương câu tỏa
Mắt cá đầy chưn luân tướng
Rành rẽ đủ ngàn chia.
– Nầy chư Phạm Chí! Lúc ấy chư Thiên nói kệ như vậy để ca ngợi Ðức Như Lai. Lại nữa, Ðức Như Lai Ứng Cúng độ tất cả chúng sanh đến bỉ ngạn, có đại từ bi như đại y vương cứu hộ vcác chúng sanh chẳng nhiễm tắng ái như hoa sen trong nước. Nơi công đức của Ðức Như Lai, tôi chỉ ca ngợi phần it thôi.
– Nầy chư Phạm Chí! Tôi so sanh bảy ngày được nghe công đức của Ðức Như Lai như vậy, từ đó đến nay hằng không ngủ nghỉ, cũng không có lòng tham dục, lòng sân hận, lòng tổn não, từ đó đến nay với cha mẹ anh chị em thân thuộc của báu anh lạc y phục thành ấp vườn tược và thân mạng của mình tôi đều không có lòng luyến ái, chỉ trừ niệm Phật. Nơi nào xứ nào Ðức Như Lai thuyết pháp, tôi đều nhiếp tâm đến nghe và đều thọ trì hoặc văn hoặc nghĩa chẳng mất một câu.
– Nầy chư Phạm Chí! Ngày đêm chưa có lúc nào chẳng thấy Ðức Thế Tôn. Tôi quán Phật không chán , nghe pháp không đủ, cúng Tăng không mỏỉ”.
Nghe Vô Cấu Thí ca ngợi công đức của Phật Pháp và Tăng , năm trăm Phạm Chí đều phát Vô Thượng Bồ Ðề.
Vô Cấu Thí xuống xe đi bộ đến trước chư Bồ Tát và chư Thanh Văn đảnh lẽ chưn các Ngài, dùng lòng cung kính tôn trọng đến đứng trước Tôn giả Xá Lợi Phất bạch rằng: “Tôi là nữ nhơn trí huệ cạn ít nhiều phiền não và nhiều phóng dật ưa sự ti tiện bị những tư tưởng chẳng thuận tốt nó kéo dắt. Lành thay Ðại Ðức Xá Lợi Phất! Vì thương xót tôi mà nói diệu pháp, tôi được nghe xong mãi mãi lợi ích thêm nhiều an vuỉ”.
Vừa lúc ấy vua Ba Tư Nặc đến nghe lời trên, vua bảo Vô Cấu Thí rằng: “Ðối với con các khoái lạc đều không hề thiếu, sao con có các lo mà chẳng ngủ nghỉ chẳng ưa sự vui trong đời?”.
Vua Ba Tư Nặc vì con gái mình mà nói kệ rằng:
“Ðoan nghiêm như thiên nử
Tắm gội ướp hương thơm
Anh lạc đều đầy đủ
Lo gì mà chẳng ngủ
Nước giàu nhiều của báu
Cha mẹ được tự tại
Có gì mà chẳng vui
Mà chẳng ngủ nghỉ vậy
Con đẹp lòng song thân
Mọi người đều kính vọng
Cha trang nghiêm mọi thứ
Cớ sao con chẳng vui
Con thấy nghe sự gì
Mà ôm lòng buồn lo
Lành thay con cầu gì
Con nói cha sự ấy”.
Vô Cấu Thí nói kệ bạch Phụ Vương:
“Cha chẳng rõ trong nhà
Ấm giới nhập các pháp
Thế gian như huyễn hóa
Mạng sống không tạm dừng
Uống độc ai ngủ được
Sắp chết ai vui được
Sa hố đâu mong sống
Sự đời đều như vậy
Như người ở gần rắn
Nào còn ngủ với ham
Tứ đại như rắn độc
Nào có lòng hoan lạc
Bi kẻ thù vây quanh
Như đói nào có vui
Bị các nước thù địch
Phụ Vương đâu có vui
Từ con thấy Thế Tôn
Phát tâm nguyện thành Phật
Con chưa hề nghe thấy
Bồ Tát tạm phóng dật”.